အကြမ်းဖက်မှုများ အဆုံးမသတ်ပါက မြန်မာနိုင်ငံသည် ‘မိမိကိုယ်ကိုမိမိဖျက်ဆီးခြင်း’ လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ရှိနေသည်ဟု ကုလကဆို

ဇွန်လ ၁၁၊ ၂၀၂၅။ သောင်ရင်းသတင်းလွှာ

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကပ်ဘေးငလျင်လှုပ်ခတ်ပြီး သုံးလနီးပါးအကြာတွင် နိုင်ငံသည် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောပြည်တွင်းစစ်နှင့်အတူ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် တိုင်းပြည်ကို ပျက်စီးစေခဲ့သော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော ပြည်တွင်းစစ်နောက်ဆက်တွဲနှင့် ဆက်လက်ရုန်းကန်နေရသည်ဟု ကုလသမဂ္ဂက ဇွန်လ ၁၀ရက်တွင်သတင်းထုတ်ပြန်သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ “လူထောင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံးပြီး ထောင်နှင့်ချီ ဒဏ်ရာရသော်လည်း အကြမ်းဖက်မှုမှာ အဆုံးသတ်ခြင်းမရှိ” ဟု မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလှယ် ဂျူလီဘစ်ရှော့က ဇွန်လ ၁၀ရက်နေ့က အထွေထွေညီလာခံတွင် အကျဉ်းချုံး ပြောကြားခဲ့သည်။ “အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး၊ အကြမ်းဖက်မှုတွေ အရှိန်လျော့ချရေးနဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို အာရုံစူးစိုက်မှုမရှိဘဲနဲ့ အားလုံးပါဝင်နိုင်တဲ့ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ မရှိနိုင်ဘူးလို့ ကျမတစိုက်မတ်မတ် အလေးပေးပြောကြားခဲ့ပါတယ်”ဟုသူကဆက်ပြောသည်။ နေအိမ်များ၊ ဆေးရုံများနှင့် စာသင်ကျောင်းများ အပျက်အစီးများကြားမှ လွတ်မြောက်လာသူများနှင့် စကားပြောဆိုပြီးနောက် မစ္စ ဘစ်ရှော့က ၎င်းတို့သည် “ငြိမ်းချမ်းစွာ နေထိုင်နိုင်စေရန်အတွက် တိုက်ပွဲများ ရပ်တန့်သွားစေလိုသည်” ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပနှင့်ပတ်သက်ပြီးအဖွဲ့အစည်းအချို့က အပစ်အခတ်ရပ်စဲကြောင်း ကြေညာထားသော်လည်း “သူတို့ ကအရမ်းကြီးအလေးမထားပါဘူး” ဟု သူက ဆိုသည်။

ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများအဆုံးသတ်ရန် သူ၏တောင်းဆိုချက်ကို ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပြီး အရပ်သားကာကွယ်ရေးသည် ဦးစားပေးဖြစ်ပြီး အားလုံးပါဝင်နိုင်ကာ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော ငြိမ်းချမ်းရေးကို မျှဝေသည့်ပန်းတိုင်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ အကြမ်းဖက်မှုများကို အဆုံးမသတ်နိုင်ပါက မြန်မာနိုင်ငံသည် “မိမိကိုယ်ကို ဖျက်ဆီးခြင်းလမ်းကြောင်းပေါ်တွင်” ဆက်လက်ရှိနေမည်ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။ အကြမ်းဖက်မှုများကို အဆုံးသတ်ရန်နှင့် အားလုံးပါဝင်ပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာသော ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ် မရှိပါက၊ စစ်အစိုးရက ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် စီစဉ်ထားသည့် မည်သည့် ရွေးကောက်ပွဲမှ ရလဒ်များအားလုံးမဆို“ပိုမို ခုခံမှုနှင့် မတည်မငြိမ်ဖြစ်လိမ့်မည်” ဟု မစ္စ ဘစ်ရှော့က သတိပေးခဲ့သည်။ “ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခု ဘယ်လိုကျင်းပနိုင်မလဲဆိုတာ တွေးလို့မရနိုင်ပါဘူး” ဟုသူကပြောသည်။ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်အများအပြားက စစ်အစိုးရက ဆက်လက်ချုပ်နှောင်ထားဆဲဖြစ်သည်။ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်ခံခေါင်းဆောင် ဦးဝင်းမြင့်နှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအ၀င် မတရားဖမ်းဆီးခြင်းခံထားရသော အကျဉ်းသားများအားလုံးကို လွှတ်ပေးရန်ကုလသမဂ္ဂ၏တောင်းဆိုချက်ကိုလည်း မစ္စ Bishop က ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာလူဦးရေ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဆင်းရဲနွမ်းပါးစွာ နေထိုင်နေရသဖြင့် မြန်မာနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နှစ်နိုင်ငံလုံးရှိ မွတ်ဆလင် ရိုဟင်ဂျာ အများစုအခြေအနေမှာ ဆိုးရွားနေဆဲ ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်မတော်တို့အကြား အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုများကြောင့် ၎င်းတို့၏ဇာတိမြေဖြစ်သော ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ရိုဟင်ဂျာအရပ်သားများအား အဓမ္မစုဆောင်းခြင်းနှင့် အခြားအလွဲသုံးစားမှုများ ခံနေရသည်။ အကူအညီများ လျော့နည်းလာသည်နှင့်အမျှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ကော့ဘဇားတွင် နေထိုင်သည့် ရိုဟင်ဂျာများသည် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ပညာရေး ဖြတ်တောက်ခြင်းအပါအဝင် တကယ့်အကျိုးဆက်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ “မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အလားအလာရှိသော အနာဂတ်တစ်ခုသည် ရိုဟင်ဂျာအပါအဝင် ၎င်း၏အသိုင်းအဝိုင်းအားလုံးအတွက် ဘေးကင်းမှု၊ တာဝန်ခံမှုနှင့် အခွင့်အလမ်းတို့ကို သေချာစေရမည်ဖြစ်ပြီး ပဋိပက္ခ၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုနှင့် ကွဲလွဲမှုတို့၏ မူလဇစ်မြစ်ကို ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ဖြေရှင်းပေးရမည်” ဟု မစ္စ ဘစ်ရှော့က ပြောကြားခဲ့သည်။