ဇွန်လ ၁၁၊ ၂၀၂၅။ သောင်ရင်းသတင်းလွှာ
မြန်မာ့တပ်မတော်အတွင်း ပေါက်ကြားနေသည့် ကောလဟာလများကို အခြေခံ၍ BBC မြန်မာပိုင်း သတင်းဌာနက စီနီယာ စစ်ဗိုလ်ချုပ်များကို ရွေးကောက်ပွဲအတုတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် အမိန့်ပေးခံရဖွယ်ရှိကြောင်း၊ မင်းအောင်လှိုင်က ရွေးချယ်ထားသော လူငယ်အဖွဲ့ကို တပ်မတော်တွင် ခန့်အပ်မည်ဟု ယူဆရသည့် သစ္စာစောင့်သိမှု အပြည့်ရှိနေသည်ဟု ယူဆရသည့် ဘီဘီစီ မြန်မာပိုင်း အစီအစဉ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ မင်းအောင်လှိုင် ကိုယ်တိုင်လည်း သမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံမည် ဖြစ်ပါသည်။ BBC သည် နိုင်ငံရေးတွင် အငြိမ်းစားယူရမည့် အကြီးတန်းဗိုလ်ချုပ်များ၏ အမည်အချို့ (သို့) စိုးဝင်းကဲ့သို့ တိမ်မြုပ်သွားမည့်အပြင် တာဝန်ခံရမည့် အရာရှိငယ်များ၏ အမည်များကိုပါ လွင့်ပြနေသည်။ BBC ဆောင်းပါး၏ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ အကျဉ်းချုပ်အတွက် အောက်တွင် ကြည့်ပါ။ မူရင်း မြန်မာဗားရှင်းလင့်ခ်ကို အောက်ဖော်ပြပါ comment တွင် ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။ အရာအားလုံးသည် လာမည့်နှစ်အစတွင် ‘ရွေးကောက်ပွဲ’ အတုရှိကျင်းပမည်ဟူသော ယူဆချက်အပေါ် အခြေခံထားသည်။
အတုအယောင် ‘ရွေးကောက်ပွဲ’ ခြယ်လှယ်မှုအပြည့်ဖြင့်လေ့ကျင့်ခန်းကို လူတိုင်းက လွဲမှားစွာ မျှော်လင့်နေကြပုံရသည်၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် SAC က ရွေးကောက်ပွဲအကြောင်းပြောဖို့နှင့်ဘယ်လိုဖြစ်မလဲဆိုသည့် ကောလဟာလများကို ဖြန့်ချိဖို့ အဆင်ပြေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းများက မြှင့်တင်ပြီး စစ်တပ်တွင်းရှိ အများအပြားက အလိုရှိနေသည့် ဤကိစ္စရပ်ကို ကျော်ပါက ကြီးမားသော ကိစ္စတစ်ခု ရှိပါသည်။ တရုတ်နှင့်အာဆီယံတို့က ၎င်းတို့အား နယ်မြေပိုမိုထိန်းချုပ်နိုင်စေရန် (အထူးသဖြင့် မြို့များ) နှင့် ရှေ့တန်းများကို စုစည်းပြီး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆက်တိုက်—မဖြစ်နိုင်ချေရှိသော အရာများမှတဆင့် ‘ရွေးကောက်ပွဲ’ အတုများကို စုစည်းနိုင်မှသာ SAC သည် ‘ရွေးကောက်ပွဲ’ အတုများကို စုစည်းနိုင်မည်ဟု ကျွန်ုပ်ထင်ပါသည်။ SAC သည် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများ၏ စစ်ရေးဖိအားပေးမှုအောက်တွင် ဆက်လက်တည်ရှိနေပါက တပ်မတော်မှသမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခံရမည်ဟု ယုံကြည်ထားသည့်ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ‘ရွေးကောက်ပွဲအတု’ ဖြင့် လုပ်ဆောင်နေခြင်းကို တွေးဆ၍မရပါ။
SAC တပ်ဖွဲ့များသည် ၎င်းတို့၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်များတွင် ဆက်လက်မအောင်မြင်ပါက၊ ၎င်းတို့စတင်ခဲ့သည့်နေရာနှင့် ၎င်းတို့သွားလိုသည့်နေရာကြား လအတော်ကြာ နစ်မွန်းသွားခြင်း (များသောအားဖြင့် မဟာဗျူဟာအရ အရေးကြီးသောမြို့များကို လွတ်မြောက်ရေးတပ်များထံ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်) နှင့် တဖြည်းဖြည်း ပျက်စီးယိုယွင်းသွားခြင်း ဖြစ်သည်။ အတုအယောင် ‘ရွေးကောက်ပွဲ’ ဖြစ်နိုင်သည့်အတိုင်းအတာကို ခန့်မှန်းရန် ရှေ့တန်းတွင် ဖြစ်ပျက်နေသည့်အရာများကို ဂရုတစိုက်ကြည့်ရှုရန် လိုအပ်သည်။ ကျွန်ုပ်၏ ခန့်မှန်းချက်မှာ တော်လှန်ရေး အင်အားစုများသည် ဤ ‘ရွေးကောက်ပွဲ’ အတုများကို အချည်းနှီးသော ဟောပြောချက်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲရန် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဗျူဟာတစ်ခု ရှိသည်—စစ်အစိုးရ၏ အိမ်နီးချင်းများကို ပျက်ကွက်ခဲ့သည့် ကတိများနှင့် မှားယွင်းသော ဇာတ်ကြောင်းများမှ အငွေ့ပျံသွားခြင်း ဖြစ်သည်။ လွတ်မြောက်ရေး အင်အားစုတွေ ဘာလုပ်ဖို့ လိုအပ်လဲ။ ဘီဘီစီ မြန်မာပိုင်းမှကောက်နှုတ်ချက်- တပ်မတော် ထိပ်တန်းစစ်ဗိုလ်ချုပ်များသည် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲ တွင် ပါဝင် ယှဉ်ပြိုင် ရန် အလားအလာ ရှိသည်။
မြန်မာ့တပ်မတော်အတွင်း လက်ရှိအခြေအနေမှာ စစ်ရုံးများအတွင်း အဓိကမေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်နေသည့်၂၀၁၀အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကာလနှင့် ဆင်တူသည်-လက်နက်ကိုင်တပ်တွင် မည်သူဆက်ရှိနေမည်နည်း၊ နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်အတွက်မည်သူက နုတ်ထွက်ရမည်နည်း။ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က နိုင်ငံတော် အုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီ (SAC) အဖွဲ့ဝင်များနှင့်အဆင့်မြင့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များကို ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်ရန်ရည်ရွယ်ချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး စတင် ပြောဆိုနေပြီ ဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် ၎င်းသည် သမ္မတတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း စစ်ဘက်အရာရှိများကြားတွင်တွင်ကျယ်ကျယ် လူသိများသည့် ရည်မှန်းချက်တစ်ခုဖြစ်သည့် ပြင်းထန်သောထင်ကြေးများကြားမှ ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ ယန္တရားစနစ် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒုတိယသမ္မတလောင်း သုံးဦးကို အမည်စာရင်းတင်သွင်းသည့် စနစ်ဖြင့် နိုင်ငံတော်သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည်-
• အောက်လွှတ်တော် (ပြည်သူ့လွှတ်တော်)၊
• အထက်လွှတ်တော် (အမျိုးသားလွှတ်တော်)၊
• တပ်မတော်က ခန့်အပ်ထားသောအစုအဖွဲ့တို့ကဒုတိယသမ္မတလောင်းသုံးဦးကိုရွေးချယ်ပြီး
ယင်းတို့ထဲမှတစ်ယောက်ကို သမ္မတအဖြစ်ရွေးချယ်ရပါသည်။ဆိုလိုသည်မှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ရွေးကောက်ပွဲတွင် တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခြင်းမရှိသည့်တိုင် သမ္မတဖြစ်လာနိုင်သည် ၊ ယုံကြည်စိတ်ချရသော ခန့်အပ်ထားသူများမှတစ်ဆင့် ပါလီမန်မဲများကို လုံလောက်စွာ ထိန်းထားနိုင်သရွေ့ သမ္မတဖြစ်လာနိုင်သည်။
လက်ရှိ စစ်ရေးရှုခင်း
လက်ရှိမြန်မာ့တပ်မတော်တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ၁၀ ဦးနှင့် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ၂၀ ကျော်ခန့်ရှိသည်။ အများစုမှာ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပြီး လွှတ်တော်အမတ်များ သို့မဟုတ် အထက်လွှတ်တော်အမတ်များအဖြစ် ထိုင်ခုံများ လုံခြုံစေရန်အတွက် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် မျှော်လင့်ကြပြီး စစ်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို သမ္မတဖြစ်လာစေရန် မဲပေးနိုင်စေမည်ဖြစ်သည်။
၂၀၁၀နှင့်နှိုင်းယှဉ်ချက်
• ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေသည် နိုင်ငံရေးတွင်ပါဝင်မည့်သူနှင့် စစ်တပ်တွင်ကျန်ရှိနေမည့်သူအား ရွေးချယ်ခဲ့သည်။
• ထိုအချိန်က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် တပ်မတော်တွင် ဆက်လက်ရှိနေရန် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရပြီး တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။
• ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေနှင့်မတူဘဲ မင်းအောင်လှိုင်သည် သူ့ကိုယ်သူ သမ္မတရာထူးကို ဆက်ခံရန် မျှော်လင့်ထားသည်။
၂၀၂၅နှင့် ၂၀၁၀ အဓိကကွာခြားချက်များ
• မြန်မာနိုင်ငံသည် ယခုအခါ ပြင်းထန်သော ပြည်တွင်းစစ်ကြားတွင် ရှိနေသည်။ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက နယ်မြေအများအပြားကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။
• လုံခြုံရေးအခြေအနေများသည် ၂၀၁၀ ခုနှစ်ထက် သိသိသာသာဆိုးရွားပါသည်။
• ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် လွှတ်ပေးရန်မှာမဖြစ်နိုင်ပါ။
• ရွေးကောက်ပွဲ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၏ လုံခြုံရေးအတွက် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စိုးရိမ်စရာရှိပါသည်။
ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အဖြစ် ဆက်ခံမည့်အလားအလာ (မင်းအောင်လှိုင် သမ္မတဖြစ်လာပါက)၊
• ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကျော်စွာလင်း (တပ်မတော် စစ်တက္ကသိုလ်အပတ်စဥ် ၃၅) ၊ လက်ရှိ စစ်ဦးစီးအရာရှိချုပ်(ယခုအခါတွင် တပ်မတော်ကြည်း၊ရေ၊လေ ညှိနှိုင်းကွပ်ကဲရေးမှူး တာဝန်ဖြင့်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဖြစ်လာသူ)
သည် ပြိုင်ဆိုင်မှုပြင်းထန်သူဖြစ်သည်။
• ၂၀၁၀ တုန်းကကဲ့သို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်အားအစားထိုးပါက အကြီးတန်း အရာရှိများ နှုတ်ထွက်ပြီး နိုင်ငံရေးလောကထဲ ဝင်ရလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။
• ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် တိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်း (DSA အပတ်စဥ် ၂၂ ) သည် အငြိမ်းစားယူမည်ဖြစ်ပြီး ထိပ်တန်းရာထူးကို ဆက်ခံမည်မဟုတ်ပါ။
နိုင်ငံရေးထဲ ဝင်ဖို့ အလားအလာရှိသောဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ
• ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦး -ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး'(ယခုအခါ ဒတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေးနှင့်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး)
• ဗိုလ်ချုပ်ကြီးမိုးအောင် – ရေတပ်ဦးစီးချုပ်(ယခုအခါ သူသည် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌရုံးဝန်ကြီးဌာန (၁) ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး နှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်သည်)
• ဗိုလ်ချုပ်ကြီးထွန်းအောင် – လေတပ်ဦးစီးချုပ်
• ဗိုလ်ချုပ်ကြီးရဲဝင်းဦး -စစ်ထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲ
• ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအောင်လင်းဒွေး(SAC)အတွင်းရေးမှူးနှင့်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးညိုစော -မင်းအောင်လှိုင်၏ အကြံပေးအရာရှိ
• ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးမျိုးဇော်သိန်း -တန့်ဆည်မြို့နယ်ရှိ မဲဆန္ဒနယ်တစ်ခုမှ ကြံ့ဖွံ့ပါတီသို့ ဝင်ရောက်နိုင်သည်။
ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ နှင့် အခြားသော အဓိက ရာထူးရှိကြများ သည် နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်ရန် မျှော်မှန်းထားသည်။
• စာရင်းစစ်ချုပ်၊ လေ့ကျင့်ရေးအရာရှိချုပ်၊စစ်ဦးစီးအရာရှိချုပ်၊ စစ်လက်နက်ထုတ်လုပ်ရေးအရာရှိချုပ်ကဲ့သို့သော အကြီးတန်းအရာရှိများနေရာများတွင်ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးများအားလုံးကိုတာဝန်ပေးနေရာချရန်အမိန့်ပေးနိုင်သည်။
• စစ်တပ်စီမံကိန်းညွှန်ကြားရေးမှူးနှင့် စစ်ဆင်ရေးအထူးအဖွဲ့မှူးများကဲ့သို့သော ရာထူးများအတွက်မည်သူတို့ဖြစ်လာမည်ကိုလည်း အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ရမည်ရှိသည်။
“မည်သူမှ ဝင်မပြိုင်ချင်ကြပေမယ့်လည်းနောက်ဆုံးမှာတော့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းစာရင်းကို ထုတ်ပြန်ကြေညာမှာပါ၊ အမိန့်ချပြီးတာနဲ့ ဘယ်သူမှရွေးချယ်ခွင့်မရှိဘူး” ဟု တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောသည်။
အဲမောင်း
Igor Blazevic ၏ဖေ့စ်ဘွတ်စာမျက်နှာတွင်ဖော်ပြသည့်
RUMORS AND REALITIES
Will Myanmar’s Generals Really Be Able to Hold Fake ‘Elections’?ကိုပြန်ဆိုပါသည်။
Igor Blaževič သည် ချက်သမ္မတနိုင်ငံ၌နေထိုင်သော ဘော့စနီးယားနွယ်ဖွားဥရောပလူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူဖြစ်ပြီး One World ၏တည်ထောင်သူနှင့် နှစ်ရှည်ဒါရိုက်တာအဖြစ် ဥရောပ၏အကြီးဆုံးလူ့အခွင့်အရေးမှတ်တမ်းရုပ်ရှင်ပွဲတော်နှင့် People in Need ဖောင်ဒေးရှင်း၏ဒါရိုက်တာဖြစ်သည်။သူသည် ၂၀၁၂ မှ ၂၀၁၅အထိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသွင်ကူးပြောင်းမှုဆိုင်ရာတရားမျတမှုဘာသာရပ်က်ုဟောပြောပို့ချခဲ့သူတစ်ဦးလည်းဖြစ်သည်။