ယွန်မြို့သည် ဝပြည်တောင်ပိုင်း၏ မြို့တော်ဖြစ်ပြီး တောင်ပိုင်း ဝတပ်ဖွဲ့၏ တပ်မှူး Wei Xie Ying နှင့်ညီဖြစ်သူ Wei Xie Kang ၏ မူးယစ်ဆေးဝါးရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရာ ဗဟိုဌာနဖြစ်သည်။ စစ်အေးခေတ် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်တလျှောက်တွင် ထိုင်းစစ်တပ်သည် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) နှင့် ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS) ဦးဆောင်သော ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS) တို့ကိုမြန်မာစစ်တပ်အားစာင့်ကြည့်ရန် ကြားခံအဖြစ် မှီခိုအားထားခဲ့သည်။ စစ်အေးပွဲအပြီးတွင် မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ခင်ညွန့်သည် UWSP နှင့် ညှိနှိုင်းခဲ့ပြီး ပန်ဆန်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံအနီးရှိ အခြားနယ်စပ်မြို့ငယ်များမှ ဝပြည်သူများအား ထိုင်းနိုင်ငံ ချင်းမိုင်နှင့် ချင်းရိုင်ခရိုင်များနှင့်မျက်နှာချင်းဆိုင်ဖြစ်သော မိုင်းဆတ်နှင့်မိုင်းတုံမြို့နယ်များတွင် ပြန်လည်နေရာချထားပေးခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သော အနှစ် ၂၀ ခန့်က စဝ်ယွက်စစ်ဦးဆောင်သော ရှမ်းပြည်တပ်မတော် တောင်ပိုင်း (RCSS) ၏ အင်အားကို တန်ပြန်ရန် ရည်ရွယ်သည့် မူဝါဒအရ တောင်ပိုင်းတွင် အခြေချနေထိုင်မှု အသစ်များ ထူထောင်ရန် မြန်မာနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းမှဝလူမျိုး ၈၀၀၀၀ ကျော်ကိုခင်ညွန့်က ပြောင်းရွှေ့လာစေခဲ့သည်။
ဧပြီလက UWSP ၏ ပါတီညီလာခံတွင် Bao Youxiang ကို ပါတီဥက္ကဋ္ဌနှင့် စစ်ဦးစီးချုပ်အဖြစ် အတည်ပြုခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် UWSP နှင့် UWSA တို့သည် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် လေးဖွဲ့၏ နာယကများအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေပါသည်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ် တပ်မတော် (NDAA) သည် ရှမ်းပြည်နယ် အရှေ့ပိုင်းရှိ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများကို ကိုယ်စားပြုသည့် မိုင်းလားအဖွဲ့ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) သို့မဟုတ် ကိုးကန့်တပ်မတော်သည် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရအထဓဒေသ ၁ ကိုးကန့်အဖွဲ့ကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ/ရှမ်းပြည်တပ်မတော် (SSPP/SSA) သည် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ် ဟိုင်ကျေးရွာတွင် အခြေစိုက်သည်။
မေလ ၂၇၊ ၂၀၂၅။ သောင်ရင်းသတင်းလွှာ
မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုနှင့် သတ္တုတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်မှုအတွက် ထိုင်းအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများက ဝနီအဖွဲ့အား အရေးယူရန် တောင်းဆိုထားသည်။၎င်းတို့သည် အဓိက နာယကကြီးဖြစ်သည့် တရုတ်နိုင်ငံအား ခြေရာခံ ရှာဖွေနေသော်လည်း ယခုအချိန်အထိ ထိုင်းအစိုးရထံမှ တရားဝင် တုံ့ပြန်မှု မရှိသေးပေ။ မယ်ဆိုင်တွင် လျှပ်တပြက် ရေကြီးပြီးနောက် NGO များသည် Sai နှင့် Kok မြစ်များတွင် အဆိပ်အတောက်များ ညစ်ညမ်းနေမည်ကို စိုးရိမ်နေကြပြီး မြန်မာအာဏာပိုင်များနှင့် ဝနီတပ်ဖွဲ့များအား သတ္တုတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းများကို ပိတ်ပစ်ရန် ဖိအားပေးရန် အစိုးရအား စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ အရှိန်အဟုန်မြှင့် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ဖြူထိုင်းအစိုးရနှင့် လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများသည် လက်ရှိတွင်သတ္တု မိုင်းတွင်းလုပ်ငန်းများနှင့် ဝနီတပ်များနှစ်ခုစလုံးနှင့်ပတ်သက်၍သတင်းအချက်အလက် အလွန်နည်းပါးသည်ဟု ဆိုသည်။
‘ဝ’ နီပြဿနာသည် လုံခြုံရေးစိန်ခေါ်မှုသာမက ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကိုပါ ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိသည်။Greenpeace Thailand သည် သတ္တုတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းများကို အပြီးတိုင် ရပ်တန့်ရန် အတွက်မြန်မာ အစိုးရ၊ တရုတ် အစိုးရနှင့် ဝနီ တပ်ဖွဲ့တို့ နှင့်အတူ ခိုင်မာစွာဆောင်ရွက်ရန် ထိုင်းအစိုးရအား တိုက်တွန်းထားသည်။ တရုတ်ကဘာကြောင့်ပါဝင်တာလဲ။ အဖြေမှာ ဝပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးပါတီ (UWSP) နှင့် ဝပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော် (UWSA) ၏ အဓိကနာယကအဖြစ် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ကြောင့်ပင်ဖြစ်သည်။ အရေးကြီးသည်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် “ဝနီ” ဟု လူသိများသော UWSP သည် မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ် တပ်မတော် (MNDAA)၊ တအာင်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (TNLA)၊ အမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ် တပ်မတော် (NDAA) နှင့် ရှမ်းပြည် တိုးတက်ရေး ပါတီ/ရှမ်းပြည် တပ်မတော် (SSPP/SSA) တို့ အပါအဝင် အခြား တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များ အပေါ် သိသာထင်ရှားသော သြဇာ လွှမ်းမိုးမှု ရှိနေသည်။
လွန်ခဲ့သည့် နှစ်နှစ်က စစ်ဆင်ရေး ၁၀၂၇ တွင် ကိုးကန့်၊ တအာင်းနှင့် ရက္ခိုင့် မဟာမိတ်အဖွဲ့ သုံးဖွဲ့က မြန်မာစစ်စခန်းများကို အောင်မြင်စွာ ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့ရာ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ မြို့ပေါင်း ၂၀ ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းသည်မြန်မာစစ်အစိုးရအတွက် ကြီးမားသည့် ဆုတ်ယုတ်မှုဖြစ်ပုံရသည်။ သို့သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့သည် ဗျူဟာမြောက်အရေးကြီးသော လားရှိုးမြို့ကို မြန်မာစစ်တပ်ထံ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ရသောကြောင့် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့၏ အောင်ပွဲသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ပြောင်းပြန်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ အဓိကမြို့ဖြစ်သော လားရှိုးသည် ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ ထင်ရှားသောတန်ဖိုးရှိသည်။ မိုးမောက်-ရွှေလီရှိ ၎င်း၏ ကုန်သွယ်မှုစစ်ဆေးရေးဂိတ်သည် တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တို့အကြား အဓိက တံခါးပေါက်အဖြစ် ဆောင်ရွက်နေပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းကိုချိတ်ဆက်ထားသည်။
ထို့အပြင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းသည် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံ (CMEC) ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ Belt and Road Initiative (BRI) ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများ၊ ရေနံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် အမြန်ရထားလမ်းစီမံကိန်းတို့ ပါဝင်သည်။ ပိုမိုနက်ရှိုင်းသောအဆင့်တွင်၊ စစ်ဆင်ရေး ၁၀၂၇ တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ရန်ပုံငွေနှင့် လက်နက်ပံ့ပိုးမှုသည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ အွန်လိုင်းငွေလိမ်စင်တာဂိုဏ်းများကို နှိမ်နင်းရန် အဓိကရည်ရွယ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကို အပျက်သဘောဆောင်သောအကျိုးသက်ရောက်မှုဖြစ်စေခဲ့သည်။ ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၏ လူဦးရေအများစုမှာ တရုတ်လူမျိုးများဖြစ်ပြီး ယူနန်ပြည်နယ်မှ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ၊ လျှပ်စစ်မီး၊ ရေနံနှင့် အင်တာနက်ဝန်ဆောင်မှုများကို အားကိုးနေရသည်။ ‘ဝ’ လူမျိုးတို့၏ သမိုင်းသည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (ဗကပ) တိုက်ခိုက်ရေးသမားများအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲလာသော မော်စီတုံးအယူဝါဒ လွှမ်းမိုးသော စစ်သည်မှအစပြုသည်။
၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီမှခွဲထွက်ခဲ့သော‘ဝ’ အဖွဲ့ဝင်များသည် မြန်မာစစ်အစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး “အထူးဒေသ ၂” ဟု လူသိများသော ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်များ ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် ဝပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးပါတီ (UWSP) နှင့် ဝပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော် (UWSA) တို့ စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။UWSP သည် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီကဲ့သို့၎င်း၏အုပ်ချုပ်မှုပုံစံကို အပိုင်းနှစ်ပိုင်းခွဲထားသည်။ မြောက်ပိုင်း ဝ (အထူးဒေသ ၂) သည် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း၊ သံလွင်မြစ်အရှေ့ဘက်၊ မန်လျန်ဒိုင်၊ လားဟူနှင့် ဝ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရစီရင်စု၊ Pu’er စီရင်စုတို့ဖြစ်ကြကာ ယူနန်ပြည်နယ်နှင့်မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင် တည်ရှိပြီး ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ဝပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် လူဦးရေ ၆ သိန်းဝန်းကျင်ရှိပြီး စစ်အင်အား ၃ သောင်းကျော်ရှိပြီး ၎င်း၏မြို့တော်မှာ ပန် ဆန်း(ပန်ခမ်းဟုလည်းခေါ်သည်) ဖြစ်သည်။ တောင်ပိုင်း ဝဒေသ သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဖန်း၊ မယ်အိုက်၊ ဝမ်ဟောင် နှင့် ချင်းမိုင်ခရိုင် ချင်းဒေါင်းခရိုင် ၊မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်၊ ပန်မာဖာခရိုင်တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသောရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၌ သြဇာကြီးမားသည်။
ယွန်မြို့သည် ဝပြည်တောင်ပိုင်း၏ မြို့တော်ဖြစ်ပြီး တောင်ပိုင်း ဝတပ်ဖွဲ့၏ တပ်မှူး Wei Xie Ying နှင့်ညီဖြစ်သူ Wei Xie Kang ၏ မူးယစ်ဆေးဝါးရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရာ ဗဟိုဌာနဖြစ်သည်။ စစ်အေးခေတ် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်တလျှောက်တွင် ထိုင်းစစ်တပ်သည် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) နှင့် ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS) ဦးဆောင်သော ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS) တို့ကိုမြန်မာစစ်တပ်အားစာင့်ကြည့်ရန် ကြားခံအဖြစ် မှီခိုအားထားခဲ့သည်။ စစ်အေးပွဲအပြီးတွင် မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ခင်ညွန့်သည် UWSP နှင့် ညှိနှိုင်းခဲ့ပြီး ပန်ဆန်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံအနီးရှိ အခြားနယ်စပ်မြို့ငယ်များမှ ဝပြည်သူများအား ထိုင်းနိုင်ငံ ချင်းမိုင်နှင့် ချင်းရိုင်ခရိုင်များနှင့်မျက်နှာချင်းဆိုင်ဖြစ်သော မိုင်းဆတ်နှင့်မိုင်းတုံမြို့နယ်များတွင် ပြန်လည်နေရာချထားပေးခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သော အနှစ် ၂၀ ခန့်က စဝ်ယွက်စစ်ဦးဆောင်သော ရှမ်းပြည်တပ်မတော် တောင်ပိုင်း (RCSS) ၏ အင်အားကို တန်ပြန်ရန် ရည်ရွယ်သည့် မူဝါဒအရ တောင်ပိုင်းတွင် အခြေချနေထိုင်မှု အသစ်များ ထူထောင်ရန် မြန်မာနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းမှဝလူမျိုး ၈၀၀၀၀ ကျော်ကိုခင်ညွန့်က ပြောင်းရွှေ့လာစေခဲ့သည်။
ဧပြီလက UWSP ၏ ပါတီညီလာခံတွင် Bao Youxiang ကို ပါတီဥက္ကဋ္ဌနှင့် စစ်ဦးစီးချုပ်အဖြစ် အတည်ပြုခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် UWSP နှင့် UWSA တို့သည် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် လေးဖွဲ့၏ နာယကများအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေပါသည်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ် တပ်မတော် (NDAA) သည် ရှမ်းပြည်နယ် အရှေ့ပိုင်းရှိ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများကို ကိုယ်စားပြုသည့် မိုင်းလားအဖွဲ့ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) သို့မဟုတ် ကိုးကန့်တပ်မတော်သည် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရအထဓဒေသ ၁ ကိုးကန့်အဖွဲ့ကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ/ရှမ်းပြည်တပ်မတော် (SSPP/SSA) သည် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ် ဟိုင်ကျေးရွာတွင် အခြေစိုက်သည်။
ပလောင်ပြည်နယ်လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး/တေအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PSLF/TNLA)၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရအထူးဒေသ ၃ သည် ပလောင်တိုင်းရင်းသားများကို ကိုယ်စားပြုသည်။“ဝ” နီနှင့် ရှမ်းတိုင်းရင်းသားတပ်များသည် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများ၊ ရေနံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ဆိပ်ကမ်းများနှင့် အနာဂတ် မြန်နှုန်းမြင့်ရထားလမ်းစီမံကိန်းများအပါအဝင် Belt and Road Initiative (BRI) ၏ အဓိကလမ်းကြောင်းများကို အကာအကွယ်ပေးထားသည်။ ဝနီနှင့် မဟာမိတ်များသည် အမျိုးစည်းလုံးညီညွတ်ရေး အစိုးရ (NUG) အတိုက်အခံများနှင့် မဟာမိတ် မပြုသောကြောင့် အဆိုပါ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအပေါ် တရုတ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုသည် မြန်မာစစ်အစိုးရကို အကျိုးပြုသည်။
အဲမောင်း
The Nation သတင်းကဖော်ပြသည့် “Red Wa “China’s shadow army controlling Shan State power ကိုပြန်ဆိုပါသည်။