ဒီဖြစ်ရပ်က မြန်မာ့ပညာရေးအခင်းအကျင်းရဲ့လုံခြုံစိတ်ချရမှုကိုပြင်းထန်စွာထိခိုက်စေခြင်းနဲ့စစ်အင်အားကို တိုးမြှင့်စေခဲ့ပါတယ်။ စစ်တပ်က ဆရာနဲ့ကျောင်းသားတွေကို မတရားဖမ်းဆီးထောင်ချခြင်း၊ စစ်ဆင်ရေးအခြေစိုက်စခန်းတွေအဖြစ် စာသင်ကျောင်းတွေကို သိမ်းယူခြင်း၊ ပညာရေးဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေကိုဖျက်ဆီးခြင်း၊ အစိုးရကျောင်းတွေမှာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းတွေနဲ့ကျောင်းသားတွေကို မှည့်ခေါ်ထားခြင်းနဲ့ အမျိုးသားရော အမျိုးသမီးပါ မဖြစ်မနေ စစ်မှုထမ်းရမယ့်ဥပဒေကိုပြဌာန်းထားပါတယ်။ ခြုံငုံအကျိုးသက်ရောက်မှုကကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတွေရဲ့ ၄၇ ရာခိုင်နှုန်းသာစာရင်းသွင်းထားတာကြောင့် ကျောင်းနေအရွယ်ကလေး ၇ သန်းနီးပါးကို ကျောင်းပြင်ပသို့ထွက်သွားစေခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ စနစ်ကျတဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာမှာ ရေရှည် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ချဉ်းကပ်မှု လိုအပ်ပေမယ့်လည်း၊ ထင်ရှားတဲ့အတားအဆီးတွေက ရေတို နိုင်ငံတကာ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အစီအမံတွေကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေပါတယ်။ ဗျူရိုကရေစီ အတားအဆီးတွေနဲ့မြေငလျင်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့အခြေခံအဆောက်အအုံများ ပြိုကျမှုဟာအထူးသဖြင့် အတိုက်အခံတွေထိန်းချုပ်ထားတဲ့နယ်မြေတွေမှာ ထိခိုက်လွယ်တဲ့ပြည်သူတွေကို နိုင်ငံတကာ အကူအညီတွေထိရောက်စွာ ပေးအပ်ခြင်းကို တားဆီးထားပါတယ်။ စစ်ရေးပိတ်ဆို့ခြင်း၊ ညမထွက်ရအမိန့်ထုတ်ခြင်း၊ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေ၊ အကူအညီပေးရေးယာဉ်တန်းတွေကို တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ အင်တာနက်ပိတ်ခြင်းနဲ့မကြာခဏလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေက အကူအညီတွေကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပါတယ်။ ရံပုံငွေ ပြတ်လပ်မှုကြောင့် ထင်ရှားတဲ့ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေမှာ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ပြန်လာမှုနဲ့ယူကရိန်းစစ်ပွဲက နိုင်ငံတကာ အကူအညီတွေရဲ့ရေရှည်တည်တံ့မှုကို ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်စေခဲ့ပါတယ်။ ထရမ့်ရဲ့ “America First’ ပေါ်လစီကနိုင်ငံခြားအကူအညီနဲ့ဖွံ့ဖြိုးရေးအကူအညီတွေကို ဖြတ်တောက်လိုက်ခြင်းဟာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လုပ်ဆောင်နေတဲ့ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အစီအစဉ်တွေကို ရပ်ဆိုင်းခြင်းနဲ့ လျှော့ချခြင်း တို့ကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာဒုက္ခသည် ၁၀၀,၀၀၀ ကျော်ဟာအရေးကြီးတဲ့စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ဆေးဝါးအကူအညီတွေ လက်လှမ်းမီမှု ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကို အန္တရာယ်ကြီးစွာနဲ့ထားခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်အဆိုပါ ရန်ပုံငွေဖြတ်တောက်မှုက အမေရိကန်ရဲ့ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုသာ မဟုတ်ပါဘူး။မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီအတွက် အကြီးဆုံးအလှူရှင်ဖြစ်တဲ့ ဥရောပအစိုးရအများအပြားဟာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်အပေါ် အာရုံစိုက်နိုင်ဖို့ နိုင်ငံခြားအကူအညီတွေကို သိသိသာသာ လျှော့ချခဲ့ကြပါတယ်။
စက်တင်ဘာ ၂၄၊ ၂၀၂၅။ သောင်ရင်းသတင်းလွှာ
မြန်မာနိုင်ငံရှိ မတူကွဲပြားတဲ့ လူဦးရေအုပ်စုတွေအနက် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်တွေဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုရဲ့ အဆိုးဆုံးအုပ်စုတွေထဲကတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ မလုံခြုံမှုတွေတိုးမြင့်လာခြင်း၊ စီးပွားရေးအားနည်းခြင်း၊ ပညာရေးလက်လှမ်းမီမှုနဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း အလားအလာတွေ ကျဆင်းလာခြင်းနဲ့လူမှုစီးပွားဘဝ သာယာဝပြောမှု အလုံးစုံယိုယွင်းလာခြင်းတို့ကြောင့် လူငယ်တွေကို ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခြင်းဆီကိုတွန်းပို့ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလူ့အရင်းအနှီးအကျပ်အတည်းရဲ့ စနစ်ကျသောဇစ်မြစ်ဟာကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲတွေနဲ့အတူ မြင်သာထင်သာတဲ့အောင်မြင်မှုတွေကို ပြသဖို့နဲ့ ပြည်တွင်းနဲ့ နိုင်ငံတကာရဲ့ယုံကြည်လက်ခံမှုကို ပြသဖို့မြန်မာရဲ့ဦးဆောင်တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေလိုအပ်ကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီး နိုင်ငံတော် အုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီ (SAC) ကို ဖွဲ့စည်းပြီးချိန်ကစပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ သိမ်မွေ့တဲ့ လူမှုစီးပွားရေး အခြေခံ အုတ်မြစ်တွေပြိုပျက်သွားပြီး ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွေရဲ့ တစ်ပိုင်းတစ်ပိုင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ခေတ်အတွင်း အောင်မြင်မှုတွေကို ချေမှုန်းခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ၂၀၂၅ -၂၆ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ GDP ဟာ ၂.၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပြီး လူမှုစီးပွားကျဆင်းမှုကို ပိုမိုဆိုးရွားစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လူငယ်တွေရင်ဆိုင်နေရတဲ့ဆိုးရွားသော အခြေအနေတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လေးနက်တဲ့လူ့စွမ်းအားအရင်းအနှီး အကျပ်အတည်းကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ အာဏာသိမ်းမှုနဲ့၎င်းရဲ့နောက်ဆက်တွဲရလဒ်တွေကတော့ဆိုးရွားသောလူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ၊ အတင်းအဓမ္မစုဆောင်းခံရမှု၊ နက်ရှိုင်းသောမလုံခြုံမှု၊ ပညာရေးလက်လှမ်းမီမှု လျော့နည်းလာခြင်းနဲ့အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆိုင်ရာ အလားအလာတွေအပါအဝင် ပြင်းထန်တဲ့အားနည်းချက်များနဲ့ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ အဆိုပါ အားနည်းချက်များကြောင့် အထူးသဖြင့် အထက်တန်းအဆင့် အရည်အချင်းရှိတဲ့လူငယ် ဆယ်ဦးမှာ လေးဦးခန့်ဟာအခွင့်အလမ်းရရှိရင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ဖို့ဆုံးဖြတ်ဖို့တွန်းအားပေးခဲ့ပြီး နိုင်ငံရဲ့ လူ့စွမ်းအားအရင်းအနှီး အကျပ်အတည်းကို ပိုမိုဆိုးရွားစေပါတယ်။
မြန်မာ့လူမှုစီးပွား ကျဆင်းမှုမှာ သမိုင်းဝင် စနစ်ကျသော ဇစ်မြစ်သစ်တွေရှိပါတယ်။ ပုံစံသစ်တွေမှာအာဏာသိမ်းမှု၊ ပိုဆိုးလာတဲ့လုံခြုံရေးပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ဆင်ခြင်တုံတရားရှိတဲ့ မက်ခရိုစီးပွားရေးအခြေခံတွေကို အခြေခံပြီးပြည်သူ့အကျိုးစီးပွားထက် ၎င်းရဲ့အကျိုးစီးပွားကို ထမ်းဆောင်ဖို့ စီးပွားရေးအခင်းအကျင်းကို စစ်အစိုးရက တက်ကြွစွာ ခြယ်လှယ်နေခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ယင်းကဲ့သို့ ခြယ်လှယ်မှုဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့သွင်းကုန်အစားထိုးမူဝါဒတွေ၊နိုင်ငံခြားငွေချေးသူတွေဆီကို နိုင်ငံတော်က ချမှတ်ထားတဲ့ ချေးငွေ ပြန်ဆပ်ဖို့ပျက်ကွက်မှုတွေ၊ စစ်အသုံးစရိတ် အလွန်အကျွံသုံးစွဲမှု၊ ပြည်တွင်းသုံးငွေကို ထပ်ကာထပ်ကာ ရိုက်နှိပ်ခြင်းနဲ့ စစ်ရေးစစ်ဆင်ရေးတွေရံပုံငွေအတွက် နိုင်ငံခြားအရန်ငွေတွေကို ညှစ်ထုတ်ခြင်းနဲ့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေကို ရှောင်လွှဲခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့လူမှုစီးပွားမပြေလည်မှုတွေရဲ့ရင်းမြစ်အသစ်တွေကစျေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်ကိုလွဲမှားတဲ့အသွင်ကူးပြောင်းမှုနဲ့ စစ်အာဏာရှင်တွေနဲ့ လက်အောက်ခံအာဏာရှင်တွေကြီးစိုးတဲ့ခရိုနီအရင်းရှင်စနစ် ပျံ့နှံ့မှုတို့လို ကာလကြာရှည်ကြာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့အခြေအနေတွေကို ပိုမိုဆိုးရွားစေပါတယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံဟာအထူးသဖြင့် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတွေအတွက်ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ အလုပ်အကိုင် ဆုံးရှုံးမှု၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှု အလားအလာတွေ ရပ်တန့်သွားပြီးစီးပွားရေး မတည်ငြိမ်မှုတွေ တိုးမြင့်လာခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လက လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် စီးပွားရေး မတည်ငြိမ်မှုတွေအပြင် ပညာရေးအခြေအနေ ယိုယွင်းလာခြင်းဟာ မြန်မာ့လူ့စွမ်းအားအရင်းအနှီး အကျပ်အတည်းရဲ့နောက်မဏ္ဍိုင်တစ်ခု ဖြစ်လာစေပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလက အာဏာသိမ်းမှုဟာ စစ်တပ်ရဲ့တရားမ၀င်အာဏာသိမ်းယူမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့လူထုမနာခံမှုလှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်တဲ့ဆရာတွေနဲ့ကျောင်းသားတွေအစုလိုက်အပြုံလိုက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် ထွက်ခွာသွားစေပါတယ်။ နောက်ဆက်တွဲ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြပွဲတွေနဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေကို SAC ရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ ဖြိုခွင်းမှုတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းမှာ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေ ပျံ့နှံ့သွားခဲ့ပါတယ်။
ဒီဖြစ်ရပ်က မြန်မာ့ပညာရေးအခင်းအကျင်းရဲ့လုံခြုံစိတ်ချရမှုကိုပြင်းထန်စွာထိခိုက်စေခြင်းနဲ့စစ်အင်အားကို တိုးမြှင့်စေခဲ့ပါတယ်။ စစ်တပ်က ဆရာနဲ့ကျောင်းသားတွေကို မတရားဖမ်းဆီးထောင်ချခြင်း၊ စစ်ဆင်ရေးအခြေစိုက်စခန်းတွေအဖြစ် စာသင်ကျောင်းတွေကို သိမ်းယူခြင်း၊ ပညာရေးဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေကိုဖျက်ဆီးခြင်း၊ အစိုးရကျောင်းတွေမှာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းတွေနဲ့ကျောင်းသားတွေကို မှည့်ခေါ်ထားခြင်းနဲ့ အမျိုးသားရော အမျိုးသမီးပါ မဖြစ်မနေ စစ်မှုထမ်းရမယ့်ဥပဒေကိုပြဌာန်းထားပါတယ်။ ခြုံငုံအကျိုးသက်ရောက်မှုကကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတွေရဲ့ ၄၇ ရာခိုင်နှုန်းသာစာရင်းသွင်းထားတာကြောင့် ကျောင်းနေအရွယ်ကလေး ၇ သန်းနီးပါးကို ကျောင်းပြင်ပသို့ထွက်သွားစေခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ စနစ်ကျတဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာမှာ ရေရှည် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ချဉ်းကပ်မှု လိုအပ်ပေမယ့်လည်း၊ ထင်ရှားတဲ့အတားအဆီးတွေက ရေတို နိုင်ငံတကာ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အစီအမံတွေကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေပါတယ်။ ဗျူရိုကရေစီ အတားအဆီးတွေနဲ့မြေငလျင်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့အခြေခံအဆောက်အအုံများ ပြိုကျမှုဟာအထူးသဖြင့် အတိုက်အခံတွေထိန်းချုပ်ထားတဲ့နယ်မြေတွေမှာ ထိခိုက်လွယ်တဲ့ပြည်သူတွေကို နိုင်ငံတကာ အကူအညီတွေထိရောက်စွာ ပေးအပ်ခြင်းကို တားဆီးထားပါတယ်။ စစ်ရေးပိတ်ဆို့ခြင်း၊ ညမထွက်ရအမိန့်ထုတ်ခြင်း၊ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေ၊ အကူအညီပေးရေးယာဉ်တန်းတွေကို တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ အင်တာနက်ပိတ်ခြင်းနဲ့မကြာခဏလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေက အကူအညီတွေကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပါတယ်။ ရံပုံငွေ ပြတ်လပ်မှုကြောင့် ထင်ရှားတဲ့ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေမှာ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ပြန်လာမှုနဲ့ယူကရိန်းစစ်ပွဲက နိုင်ငံတကာ အကူအညီတွေရဲ့ရေရှည်တည်တံ့မှုကို ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်စေခဲ့ပါတယ်။ ထရမ့်ရဲ့ “America First’ ပေါ်လစီကနိုင်ငံခြားအကူအညီနဲ့ဖွံ့ဖြိုးရေးအကူအညီတွေကို ဖြတ်တောက်လိုက်ခြင်းဟာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လုပ်ဆောင်နေတဲ့ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အစီအစဉ်တွေကို ရပ်ဆိုင်းခြင်းနဲ့ လျှော့ချခြင်း တို့ကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာဒုက္ခသည် ၁၀၀,၀၀၀ ကျော်ဟာအရေးကြီးတဲ့စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ဆေးဝါးအကူအညီတွေ လက်လှမ်းမီမှု ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကို အန္တရာယ်ကြီးစွာနဲ့ထားခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်အဆိုပါ ရန်ပုံငွေဖြတ်တောက်မှုက အမေရိကန်ရဲ့ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုသာ မဟုတ်ပါဘူး။မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီအတွက် အကြီးဆုံးအလှူရှင်ဖြစ်တဲ့ ဥရောပအစိုးရအများအပြားဟာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်အပေါ် အာရုံစိုက်နိုင်ဖို့ နိုင်ငံခြားအကူအညီတွေကို သိသိသာသာ လျှော့ချခဲ့ကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးကူညီမှုဟာကမ္ဘာပေါ်မှာ အဆိုးရွားဆုံး ရန်ပုံငွေမရရှိတဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်နေပြီး အရေးတကြီးလိုအပ်နေပေမယ့်ကုလသမဂ္ဂရဲ့၂၅ လူသားချင်းစာနာမှု လိုအပ်ချက်နဲ့တုံ့ပြန်ရေးစီမံချက်အတွက် လိုအပ်တဲ့ ဘတ်ဂျက်ရဲ့ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းသာဒီနေ့အထိ ထုတ်ပေးခဲ့ပါသေးတယ်။ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးအရ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေတဲ့အပြောင်းအလဲတွေနဲ့ လူမှုစီးပွားရေးဆိုင်ရာ အသွင်သဏ္ဍာန်ဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေပြုလုပ်ဖို့ နိုင်ငံရေး ဆုံးဖြတ်ချက်တွေလိုအပ်ခြင်းကြောင့်၊ မြန်မာ့လူ့စွမ်းအားအရင်းအနှီး အကျပ်အတည်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာမှာတက်ကြွတဲ့အစပျိုးမှုတွေနဲ့ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ မြင်သာထင်သာတဲ့အောင်မြင်မှုတွေလိုအပ်ပါတယ်။ အခုအခါ ဗမာပြည်တွင်းရှိ ဗမာတွေနဲ့ အခြားတိုင်းရင်းသား အင်အားစုတွေကအမျိုးမျိုးသော မြန်မာ့တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေဟာ ပြည်တွင်းမှာသာမက နိုင်ငံတကာမှာပါ ယုံကြည်လက်ခံနိုင်တဲ့စစ်တပ်ကို စုပေါင်းပြီးတွန်းလှန်ကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ထိရောက်တဲ့မူဝါဒနဲ့ လုပ်ငန်းလည်ပတ်ညှိနှိုင်းမှု၊ ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းတွေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးတွေ၊ တက်ကြွပြီး လက်တွေ့ကျတဲ့ပြင်ပထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေကတစ်ဆင့် ပြင်ပစွမ်းရည်တွေအပါအဝင်ပြည်တွင်းစွမ်းရည်တွေနဲ့ သတ်မှတ်သင့်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း အထူးသဖြင့် မြန်မာ့အိမ်နီးချင်းတွေနဲ့ အနောက်လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွေရဲ့စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကို လျော့ပါးသက်သာစေဖို့ အဆိုပါ နှစ်ဖက်အားဖြည့်စွမ်းဆောင်နိုင်မှု နှစ်ခုစလုံးဟာတော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကို စစ်အစိုးရထက် ပိုမိုတရားဝင်ပြီး စွမ်းဆောင်နိုင်မှုအဖြစ် တင်ပြဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါဟာ မြန်မာ့နွေဦး တော်လှန်ရေးရဲ့ အရေးပါတဲ့ ပြင်ပပါဝင်ပစ္စည်း နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံတကာ အသိအမှတ်ပြုမှုနဲ့ စစ်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်တဲ့ သက်ရောက်မှုတွေ ပိုဖြစ်စေတဲ့ နိုင်ငံတကာ အစီအမံတွေအတွက် အရေးပါပါတယ်။ ဒါမှသာ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၎င်းရဲ့ လူသားအရင်းအနှီး အကျပ်အတည်းရဲ့ စနစ်ကျတဲ့ ဇစ်မြစ်ကို ကုစားဖို့လိုအပ်တဲ့စီးပွားရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
အဲမောင်း
East Asia Forum စာမျက်နှာမှာဖော်ပြတဲ့ မြတ်စန္ဒာဇော်ရဲ့Myanmar’s human capital on the Brink.ကိုပြန်ဆိုပါတယ်။မြတ်စန္ဒာဇော်ဟာ လန်ဒန်တက္ကသိုလ်က သိပ္ပံဘွဲ့ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပရိုဂရမ်ရဲ့ နောက်ဆုံးနှစ် ကျောင်းသားဖြစ်ပါတယ်။
