မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်သူများနှင့် ဝနီ စစ်တပ်အား ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရန်သူများအဖြစ် သက်ဆင်ကကြေငြာခဲ့

မေလ ၂၈၊ ၂၀၂၅။ သောင်ရင်းသတင်းလွှာ

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်ထရာက ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မူးယစ်ဆေးဝါးအကျပ်အတည်းကို အလျှော့မပေးဘဲ ချဉ်းကပ်မှုပြုလုပ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီး မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့်ပတ်သက်သည့် မည်သူမဆို “ထိုင်း၏ရန်သူ” ဟု သတ်မှတ်ပြီး ကရုဏာကင်းစွာ ဆက်ဆံသင့်ကြောင်း မေလ ၂၇ ရက်နေ့က တောင်းဆိုခဲ့သည်Khaosod သတင်းကဖော်ပြသည်။ မူးယစ်ဆေးဝါး ထိန်းချုပ်ရေး ဘုတ်အဖွဲ့ (ONCB) ၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ သက်ဆင်သည် ယမန်နှစ်က ထောင်ကျခံနေရလျက် ၁၄ လွှာရှိ ရဲဆေးရုံသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည့် ဆရာဝန်အား အပြစ်ပေး အရေးယူရန် ဆုံးဖြတ်ချက် အပါအဝင် နိုင်ငံရေး ပြဿနာများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီးနောက် လူသိရှင်ကြား ပေါ်ထွက်ခဲ့သည်။ သက်ဆင်အား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ်အတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါး နှိမ်နင်းမှု မှတ်တမ်းကြောင့် အဖွဲ့က ဟောပြောရန်နှင့် လမ်းညွှန်မှုပေးရန် ဖိတ်ကြားထားကြောင်း ONCB က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအချိန်က သက်ဆင်သည် ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါးစစ်ပွဲကြေညာခဲ့ပြီး လူအများကြားတွင် ရေပန်းစားခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုစစ်ပွဲကြောင့် တရားလက်လွတ်သတ်ဖြတ်မှုများနှင့် လူပေါင်း ၁၄၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရခြင်းကြောင့် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များ၏ ဆန့်ကျင်မှုကို ရင်ဆိုင်နေရသည်။ တချိန်တည်းမှာပင် လက်ရှိ အတိုက်အခံ ပါတီဝင်များက တင်းမာသောချဉ်းကပ်မှုမျိုးကို ထပ်ပြီး မသုံးသင့်ပါ သို့မဟုတ်ပါက ဖိလစ်ပိုင် သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂို ဒူတာတေးကဲ့သို့ အဆုံးသတ်သွားနိုင်သည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။  မေလ ၂၇ ရက်နေ့က မူးယစ်ဆေးဝါး တားဆီးနှိမ်နင်းရေး နောက်ဆုံးအကြိမ် အစည်းအဝေးတွင် သက်ဆင်က နိုင်ငံတွင်း မူးယစ်ဆေးစွဲသူများ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး နည်းလမ်းများကို အသုံးပြုကာ ပြင်ပမှ ထုတ်လုပ်သည့် အရင်းအမြစ်များကို နှိမ်နင်းရန် ကြိုးပမ်းမှုများကို အာရုံစိုက်ရန် အကြံပြုခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ မူးယစ်ဆေးဝါး၏ အဓိကရင်းမြစ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသည့် မြန်မာဘက်မှ ဝနီစစ်တပ်(UWSA)ကို စစ်ကြေညာရန် အစိုးရအား တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ယခင်က မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားသူ ကြီးများသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အခြေစိုက်ပြီး ပြည်တွင်းနှင့် ပြည်ပ အရင်းအမြစ်များကြား ခွဲထွက်ကာ မူးယစ်ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်မှု ပုံစံများ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲလာခဲ့ကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းက မှတ်ချက်ပြုကာ ယခုအခါ မူးယစ်ဆေးဝါး အားလုံးနီးပါးသည် မြန်မာနိုင်ငံ ရှမ်းပြည်နယ် ဝနီဒေသမှ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ “ရင်းမြစ်ကို သိထားရင်ကျနော်တို့ လျစ်လျူမရှုနိုင်ပါဘူး” ဟု သက်ဆင်က ၎င်း၏ စီးပွားရေး အင်အားကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဒေသတွင်းတွင် အကြီးဆုံး မူးယစ်ဆေးဝါး ဈေးကွက် ဖြစ်လာကြောင်း အလေးပေး ပြောဆိုခဲ့သည်။ သက်ဆင်သည် ၎င်း၏ရင်းမြစ်မှ မူးယစ်ဆေးဝါးထုတ်လုပ်မှုကို တိုက်ဖျက်ရာတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရရှိရန် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးကို အသုံးချရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ “မြန်မာနိုင်ငံက ဝလူနည်းစုအဖွဲ့ကို မထိန်းချုပ်နိုင်ရင် ထိုင်းနိုင်ငံအနေနဲ့ တိုက်ရိုက်အရေးယူဖို့ ခွင့်ပြုချက်ရယူသင့်တယ်”ဟုသူက အကြံပြုပါသည်။

“လာမယ့် ၁-၂လအတွင်း နိုင်ငံခြားရေး ၀န်ကြီး ဟာ ဝ နီ တွေ မူးယစ်ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်မှု ရပ်တန့် အောင် အင်အားစုတွေ ပေါင်းစည်းဖို့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံ တွေ နဲ့ တွေ့ဆုံ ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ အေဂျင်စီ ၂၉ ခုသည် လက်ရှိတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးပြဿနာများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနေပြီး ညှိနှိုင်းရေးပြဿနာများ ဖန်တီးနိုင်သည်ဟု ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းက ဝေဖန်ခဲ့သည်။ အကောက်ခွန်ဌာနသည် နှစ်စဉ် ကွန်တိန်နာ ၆ သန်းကို ကိုင်တွယ်သော်လည်း လုံလောက်သော X-ray ကိရိယာများ ချို့တဲ့သဖြင့် ကွန်တိန်နာစစ်ဆေးခြင်းစွမ်းရည်တွင် ကွာဟချက်ကို ထောက်ပြခဲ့သည်။ ထိုင်းအခြေခံအဆောက်အအုံကို အသုံးပြု၍ မူးယစ်ဆေးဝါးလုပ်ငန်းကို လျှပ်စစ်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများဖြတ်တောက်ရန် သက်ဆင်က ထောက်ခံခဲ့ပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ငြင်းဆိုသူ မည်သူမဆို “မိမိတို့နိုင်ငံကို ရန်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ရပ်ရွာလူထု၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှု လိုအပ်မှုကို အလေးပေးကာ သက်ဆင်သည် ကျေးရွာအဆင့်တွင် “အဖြူရောင်နယ်မြေများ” (မူးယစ်ဆေးဝါးကင်းစင်သောဇုန်များ) ထူထောင်ရန် အဆိုပြုခဲ့ပြီး ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ဒေသဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်ရှိသူများအကြား ပိုမိုနီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

မူးယစ်ဆေးဝါးပြဿနာများကို ဖော်ထုတ်ရန် ပြည်နယ်များသို့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ သွားရောက်ကြည့်ရှုပြီး တွေ့ရှိချက်များကို ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးထံ အစီရင်ခံတင်ပြကာ သူ့ကိုယ်သူ “သတင်းပေးသူ” ဖြစ်လိုကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဘတ် ၁၅၇ ဘီလီယံ ဒစ်ဂျစ်တယ်ပိုက်ဆံအိတ်ဘတ်ဂျက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်အကုန်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါးပြဿနာကို ပြတ်ပြတ်သားသားဖြေရှင်းနိုင်စေရန် လူထုက ယင်းဦးစားပေးရွေးချယ်မှုကို လက်ခံမည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း သက်ဆင်က အကြံပြုခဲ့သည်။ ကာကွယ်ရေးအစီအစဥ်များအတွက် ပညာရေး၊ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများအတွက် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးနှင့် နယ်စပ်လုံခြုံရေးအတွက်ကာကွယ်ရေး အပါအဝင် ဝန်ကြီးဌာနအများအပြားတွင် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားရန် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းက တောင်းဆိုခဲ့သည်။ မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေး လှုပ်ရှားမှုသည် ယာယီ အားထုတ်မှုထက် ရေရှည်တည်တံ့ရန် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းက အလေးပေးပြောကြားခဲ့ပြီး “ယနေ့ မူးယစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲနေသူတိုင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရန်သူဖြစ်သည်”ဟုလည်းသူကဆိုသည်။