မေလ ၃၁၊ ၂၀၂၅။ သောင်ရင်းသတင်းလွှာ
မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းနှင့် အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသအများအပြားကို လှုပ်ခတ်ခဲ့သည့် ငလျင်လှုပ်ခတ်ပြီး နှစ်လအကြာတွင် ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာမှုမရှိသေးခြင်းနှင့်အတူ လူအများအပြားသည် မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုနှင့် မုတ်သုံရာသီ၏ လေပြင်းများ ရင်ဆိုင်နေရစဉ် ယာယီတဲများတွင် နေထိုင်နေကြရသည်ဟု AP သတင်းကမေလ ၃၁ရက်တွင်ဖော်ပြသည် ။ မတ် ၂၈ ရက်က ပြင်းအား ၇ ဒသမ ၇ အဆင့်ရှိ ငလျင်ကြီး လှုပ်ခတ်ခဲ့ရာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်သည့်မန္တလေးနှင့်နေပြည်တော်အပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် ခြောက်ခုကို သိသိသာသာ ထိခိုက်ပျက်စီးစေခဲ့သည်။ အဆိုပါ သဘာဝဘေးဒဏ်ကြောင့် သေဆုံးသူ ၃၇၄၀ ရှိပြီး ဒဏ်ရာရသူ ၅,၁၀၄ ဦးရှိကြောင်း အစိုးရပိုင် Global New Light of Myanmar က မေလ ၂၉ရက်နေ့တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ မန္တလေးမြို့ရှိ Sky Villa ကွန်ဒိုမီနီယံ ပြိုကျခဲ့သည့် အပျက်အစီးများမှ ရုပ်အလောင်းလေးလောင်းကို မေလ ၂၈ နှင့် ၂၉နေ့တို့တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံမီးသတ်ဦးစီးဌာနမှ ၎င်း၏ Facebook စာမျက်နှာတွင် ယခုသီတင်းပတ်တွင် ပြောကြားထားသည်။ ကွန်ဒိုမီနီယံနေရာမှ ရုပ်အလောင်း ၁၀၀ ကျော်ကို ဆယ်ယူရရှိထားပြီး အပျက်အစီးများအောက်တွင် အလောင်းများ ထပ်မံမြုတ်နေသည်ဟု ယူဆရသောကြောင့် ရှာဖွေရေးလုပ်ငန်းများ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (မန္တလေး)မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက အေပီသတင်းဌာနသို့ မေ၂၉ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ တရားဝင်ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ပြောဆိုခြင်းကြောင့် ဖမ်းဆီးခံရမည်ကို စိုးရိမ်သဖြင့် အမည်မဖော်ပြရန်သူက တောင်းဆိုခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များမှာ စံချိန်တင်အဆင့်သို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့ပြီး အကူအညီများ လိုအပ်နေသည့် လူဦးရေ ၁၉ ဒသမ ၉ သန်းနှင့် နောက်ထပ် ၂ သန်းမှာအရေးပေါ် လိုအပ်နေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး OCHA က မေ ၂၃ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးနှင့် ယခုပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ပွားနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင်အကြမ်းမဖက်သော ဒီမိုကရေစီလိုလားသော ဆန္ဒပြပွဲများ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ရွေးကောက်ခံအစိုးရထံမှ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းယူချိန် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် မငြိမ်မသက်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ “မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းမှာ ခန့်မှန်းခြေ လူ ၃.၅ သန်းလောက် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရတဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေ၊ ဆက်တိုက်ဖြစ်နေတဲ့ ပဋိပက္ခတွေနဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ အကာမဲ့အကွယ်အန္တရာယ်တွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံဟာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ဆက်လက်ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်” ဟု OCHA မှ ပြောကြားခဲ့သည်။ ငလျင်ကြောင့် ကျေးရွာပေါင်း ၂,၀၈၁ မှ လူဦးရေ သန်းဝက်ကျော် ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာစစ်အစိုးရ အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကမေလ ၂၉ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်သော သဘာဝ ဘေးအန္တရာယ် ကယ်ဆယ်ရေး ရန်ပုံငွေ ကောက်ခံပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။ ရာနှင့်ချီသော လမ်းများနှင့် တံတားများ ပျက်စီးခဲ့ပြီး ဆေးရုံနှင့် ဆေးခန်း ၇၀၀ ကျော်မှာလည်း ပျက်စီးမှု အဆင့်အမျိုးမျိုးကို ခံစားခဲ့ရကြောင်း ၎င်း၏ ကိန်းဂဏန်းများအရ သိရသည်။ ယာယီစခန်းများမှ လူများ နေရပ်ပြန်ရန် ယာယီစခန်းများမှ ထွက်ခွာသွားသည့်တိုင် အမိုးအကာသည် အဓိကပြဿနာဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံ ကယ်ဆယ်ရေး အဖွဲ့ချုပ် (မန္တလေး) မှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက စခန်းများတွင် ခိုလှုံနေကြသည့် ဒုက္ခသည် ထက်ဝက်ခန့်သည် ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များ တည်ရှိရာ မြေပြင်ပေါ်ရှိ ယာယီ ဆောက်ထားသည့် နေရာများသို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိလာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး အမရပူရမြို့နယ် မှုးစုရပ်ကွက်တွင် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းများကို ကြီးကြပ်နေသည့် ဦးအောင်ကျော်က ၎င်း၏ ရပ်ကွက်မှ လူ ၁၅၀ ကျော်သည် လမ်းဘေးတဲများတွင် တာပေါ်လင်တဲများဖြင့် နေထိုင်နေရဆဲဖြစ်ပြီး ရက်ပေါင်းများစွာ လေပြင်းတိုက်ခတ်မှုနှင့် မိုးအဆက်မပြတ်ရွာသွန်းမှုကြောင့် ဒုက္ခရောက်နေရပြီး သွပ်အမိုးများ အရေးပေါ်လိုအပ်နေကြောင်း သိရသည်။ “ကိုယ့်မြေမှာဆောက်ဖို့ အမိုးအကာတွေလိုတယ်။ ကိုယ့်အိမ်မှာ ဘေးကင်းစွာ အိပ်နိုင်ရင် ကျေနပ်မှာပါ” ဟု နေအိမ်ပျက်စီးသွားသည့်ကိုအောင်ကျော်က ပြောသည်။” တခြားဘာကိုမှ မပူဆာချင်ဘူး။ အခု မိုးရေထဲမှာပဲ ထိုင်နေရတယ်”ဟုလည်းသူကဆိုသည်။ ယာယီတဲများတွင် နေထိုင်သူများသည် လာမည့်လများအတွင်း မုတ်သုံမိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုကြောင့် ရေကြီးမှုများလည်း ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ မြို့တော်နေပြည်တော်တွင် အစိုးရဝန်ထမ်းများသည် ပျက်စီးသွားသော အစိုးရအိမ်ယာများမှ အပျက်အစီးများကို ရှင်းလင်းနေရဆဲဖြစ်ပြီး ဗဟိုမီးရထားဘူတာရုံဝန်းတွင် တည်ဆောက်ထားသော တန်ဖိုးနည်းအဆောက်အအုံများဆီသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကြသည်။ ပျက်စီးသွားသော အခြားလူနေရပ်ကွက်များတွင်လည်း အပျက်အစီးများကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်ရှင်းလင်းပြီးဖြစ်သော်လည်း အများစုမှာ ရွက်ဖျင်တဲများဖြင့် နေထိုင်နေကြဆဲဖြစ်သည်။
