ဇွန်လ ၁၂၊ ၂၀၂၅။ သောင်ရင်းသတင်းလွှာ
မတ်လနှောင်းပိုင်းတွင် အင်အားပြင်းငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် အဓိကအားဖြင့် မြန်မာ့စီးပွားရေးသည် ၂၀၂၅/၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၂.၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျုံ့သွားဖွယ်ရှိကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ဇွန်လ၁၂ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်သော အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ပြင်းအား ၇.၇ ပြင်းအားရှိ ငလျင်ကြောင့် ပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံများ တိုက်ရိုက်ပျက်စီးမှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁ ဘီလီယံ သို့မဟုတ် နိုင်ငံ၏ စုစုပေါင်းပြည်တွင်းထုတ်ကုန်၏ ၁၄ % ခန့်ရှိကြောင်းလည်းယင်းကဆိုသည်။ ငလျင်ကြောင့် လူပေါင်း ၁၇ သန်းကျော် ထိခိုက်ခဲ့ပြီး ကိုးသန်းခန့် ပြင်းထန်စွာ ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ မြန်မာစစ်အစိုးရ၏ အဆိုအရ သေဆုံးသူဦးရေမှာ ၃၇၀၀ ကျော်သွားပြီဖြစ်သည်။ “ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် လူသေဆုံးမှုနှင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရမှုများ သိသိသာသာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ခက်ခဲသော စီးပွားရေးအခြေအနေများ ပိုမိုဆိုးရွားလာကာ မြန်မာနိုင်ငံပြည်သူများ၏ ခံနိုင်ရည်အားကို ထပ်မံစမ်းသပ်ခြင်း” ဟု ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဌာနခွဲညွှန်ကြားရေးမှူး Melinda Good က ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ “ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကြိုးပမ်းမှုများသည် ထိခိုက်လွယ်သော ပြည်သူများကို ကူညီရန် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါသည်”ဟုလည်းသူကဆိုသည်။ အစီရင်ခံစာနှင့် ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုသည့် Reuters မှ တောင်းဆိုမှုကို စစ်အစိုးရ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိပါ။ ဒီဇင်ဘာလတွင် ကမ္ဘာ့ဘဏ်က မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေကြီးရေလျှံမှုများကြောင့် မတ်လတွင် ကုန်ဆုံးခဲ့သော ၂၀၂၄/၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင်စီးပွားရေး ၁% ကျဆင်းမည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း မတည်ငြိမ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။
ပဋိပက္ခကို ရပ်တန့်ရန် နိုင်ငံတကာ ကြိုးပမ်းမှုများ ရှိခဲ့သော်လည်း ဆန့်ကျင်တော်လှန်သူများက ငလျင်ဒဏ်ခံ ဒေသများသို့ ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန် တောင်းဆိုထားသည့် အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်သည်ဟု စစ်အစိုးရက စွပ်စွဲထားသည်။ မန္တလေးနှင့် နေပြည်တော်တို့ကဲ့သို့ အဆိုးရွားဆုံး ထိခိုက်မှုရှိသော ဒေသများသည် ဘဏ္ဍာနှစ် ဒုတိယနှစ်ဝက်တွင် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပြန်လည်မရရှိမီ ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း ၎င်းတို့၏ ထုတ်လုပ်မှု၏ သုံးပုံတစ်ပုံအထိ ဆုံးရှုံးဖွယ်ရှိကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ဆိုသည်။ မြေငလျင်ကြောင့် နိုင်ငံတွင်း ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုနှုန်းကို ၂.၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြင့်စေပြီး အိမ်ထောင်စုများ ပိုမိုဆင်းရဲတွင်းသို့ တွန်းပို့နိုင်သည်ဟု အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြသည်။ ငလျင်မလှုပ်မီ စစ်တမ်းတစ်ခုအရ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုနှုန်းသည်၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ၃၁% ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ “မြန်မာနိုင်ငံ၏ စုပေါင်းအကျပ်အတည်းများသည် အိမ်ထောင်စုဖြေရှင်းရေး ယန္တရားများကို ပြင်းထန်စွာ ဖိစီးစေသည်” ဟု ထိုင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အကြီးတန်းစီးပွားရေးပညာရှင်နှင့် ပရိုဂရမ်ခေါင်းဆောင် Kim Edwards က ပြောကြားခဲ့သည်။
