မေလ ၉၊ ၂၀၂၅။ သောင်ရင်းသတင်းလွှာ
ထိုင်းအစိုးရကမြန်မာနိုင်ငံမှအွန်လိုင်းငွေလိမ်ဂိုဏ်းများကိုနှိမ်နှင်းရန် ၎င်း၏ “၃ဖြတ်” ဗျူဟာကို အကောင်အထည်ဖော်ပြီး သုံးလအကြာတွင် အောင်မြင်မှုတစ်ခုအဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်သတင်းက မေလ ၉ရက်တွင်ဖော်ပြသည်။ လျှပ်စစ်၊ လောင်စာဆီနှင့် အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ခြင်း ပါဝင်သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်မှစပြီး ချမှတ်ခဲ့သည့် မဟာဗျူဟာသည် မြန်မာနိုင်ငံ နယ်စပ်မြို့များတွင် အွန်လိုင်းငွေလိမ်လည်မှု စင်တာများ အများအပြား တည်ရှိရာ နေရာငါးခုသို့ ဖြတ်တောက်လိုက်ခြင်းကြောင့်အဓိက နယ်စပ်ဒေသများဖြစ်သည့် ချင်းရိုင်ခရိုင်မှ မယ်ဆိုင်မြို့နှင့်တာ့ခ်ခရိုင်မှ မဲဆောက်မြို့တို့တွင် ခေါ်ဆိုရေးစင်တာ လုပ်ငန်းများ သိသိသာသာ လျော့ကျသွားကြောင်းဒုတိယ ဝန်ကြီးချုပ်နှင့်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Mr Phumthaကမေလ ၈ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အဆိုပါနေရာငါးခုမှာ မြဝတီမြို့ရှိ ဒုတိယ ထိုင်း-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေး တံတားနှင့် ဘန်ဟွေမောင်၊ ဘုရားသုံးဆူမြို့ရှိ ဘုရားသုံဆူတံတား၊ရှမ်းပြည်နယ်တာချီလိတ်မြို့ရှိ ဘန်မမောင်းဒေါင် နှင့် ပထမ ထိုင်း-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေး အမှတ် (၁)တံတားတို့ဖြစ်ကြသည်။ “ဒီအစီအမံတွေက ဒီရာဇ၀တ်မှုကွန်ရက်တွေကို ထိန်းထားပေးတဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ “ဖိအားကြောင့် အဆိုပါ လုပ်ငန်းအများအပြားကို နေရာရွှေ့ပြောင်းရန် သို့မဟုတ် ပိတ်ပစ်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်” ဟုလည်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Mr Phumtham က ပြောကြားခဲ့သည်။ အာဏာပိုင်များသည် ဤမူဝါဒ၏အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ဇွန်လတွင် အပြီးသတ်အကဲဖြတ်ရန် ပြင်ဆင်နေပြီး၊ အခြားဒေသများသို့ လိမ်လည်လှည့်ဖြားမှုလုပ်ငန်းအချို့ကို နေရာရွှေ့ပြောင်းမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သော်လည်း ရာဇ၀တ်မှုဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက် အလုံးစုံ ကျဆင်းသွားကြောင်း Mr Phumtham က ဖော်ပြခဲ့သည်။
အစိုးရက ၎င်း၏ “ချိတ်ပိတ်၊ ရပ်တန့်၊ သိမ်းဆည်း” ကမ်ပိန်းကို ဤဗျူဟာ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် စတင်ခဲ့ပြီး နယ်စပ်တလျှောက် လူကုန်ကူးမှုနှင့် မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှု လုပ်ငန်းများကို တားဆီးရန်လည်း ကူညီပေးပါသည်။ ဖမ်းဆီးတရားစွဲဆိုမှုများသည် ယခင်ကာလများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် တိုးလာကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။ သို့သော်လည်း Mr Phumtham သည် အခြားအိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင် ဖြတ်၃ဖြတ်မဟာဗျူဟာကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် စိန်ခေါ်မှုများ ရှိနေသည်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ အာဏာပိုင်များသည် တရားဝင်နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ကုန်သွယ်မှုကို ထိန်းသိမ်းထားခြင်းဖြင့် တင်းမာမှုအား ဟန်ချက်ညီညီ လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သောကြောင့် အလားတူကြားဝင်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအိုတို့နှင့် ညှိနှိုင်းရန် ခက်ခဲနေဆဲဖြစ်သည်။ နယ်စပ်တလျှောက်ရှိ လုပ်ငန်းရှင်အချို့က ပို့ကုန်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိမည်ကို စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာသည်။ အထူးသဖြင့် လုံခြုံရေး ကွက်လပ်များဟု မြင်သော တရားဝင်မဟုတ်သော ဖြတ်ကျော်ဂိတ်များကို ပိတ်ထားသဖြင့်ကုန်သည်လူနည်းစု၏ သက်ရောက်မှုကို Mr Phumtham က ပြောကြားခဲ့သည်။
မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ၊ တရားဝင်ကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်းများဖွင့်ထားဆဲဖြစ်ပြီး လိမ်လည်မှုလုပ်ငန်းများကိုပံ့ပိုးပေးမည့် ထိန်းချုပ်ထားသောကုန်ပစ္စည်းများကိုသာ ကန့်သတ်ထားကြောင်း ၎င်းက အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်။ ဒုက္ခသည်များ အထူးသဖြင့် အာဖရိက၊ လက်တင်အမေရိကနှင့် အီသီယိုးပီးယားတို့မှ နေရပ်ပြန်သူများမှာ ၎င်းတို့၏ မိခင်နိုင်ငံများနှင့် ညှိနှိုင်းမှုကြောင့် စိန်ခေါ်မှုများ ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့အား ကူညီပေးရန် NGO များနှင့် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင်ပင် ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Maris Sangiampongsa က အီသီယိုးပီးယားအစိုးရသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရားမဝင်အလုပ်လုပ်ကိုင်သောအွန်လိုင်ငွေလိမ်စင်တာမှ သားကောင် ၂၈၂ ဦးကို နေရပ်ပြန်ပို့ခဲ့ပြီး ကျန် ၄၆၉ ဦး မကြာမီ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာမည်ဟု မျှော်လင့်ရကြောင်း အီသီယိုးပီးယားအစိုးရက ကြေညာခဲ့သည်။
“ဤပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် လူကုန်ကူးမှုနှင့် ဆိုက်ဘာရာဇ၀တ်မှု၏ မူလဇစ်မြစ်ကို ဖြေရှင်းရန် နိုင်ငံတကာ၏ ကြီးထွားလာနေသော သန္နိဋ္ဌာန်ကို ထင်ဟပ်စေသည်” ဟု ဘရာဇီးနိုင်ငံ၌ မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သော Bricks အစည်းအဝေးတွင် အီသီယိုးပီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Gedion Timothewos နှင့် အဆင့်မြင့် ဆွေးနွေးပြီးနောက် Mr Maris က ပြောကြားခဲ့သည်။